Κυριακή 20 Νοεμβρίου 2016

Η πραγματική εικόνα της οικονομίας ξηλώνει το αφήγημα της κυβέρνησης περί… ανάπτυξης

Σε ευθεία σύγκρουση με την πραγματικότητα που βιώνουν πολίτες και επιχειρήσεις έρχεται το επίπλαστο success story που επιχειρεί να οικοδομήσει η κυβέρνηση στηριζόμενη στις τελευταίες ανακοινώσεις των στοιχείων για την εκτέλεση του Προϋπολογισμού και την επίτευξη ανάπτυξης (σε σύγκριση με το χειρότερο τρίμηνο των τελευταίων ετών αμέσως μετά την επιβολή των capital controls και το δημοψήφισμα).

Κόντρα στο κυβερνητικό αφήγημα περί "ανάπτυξης", οι πολίτες βλέπουν τα εισοδήματα και τις αποταμιεύσεις τους να εξανεμίζονται, καταγράφονται νέα ρεκόρ απολύσεων, επιχειρήσεις κλείνουν ή μεταναστεύουν και η ρευστότητα παραμένει ανύπαρκτη, εξαντλώντας ακόμα και τις επιχειρήσεις που παραμένουν ζωντανές.

Την ώρα, λοιπόν, που η αύξηση των εσόδων στηρίζεται στη νέα φοροεπιδρομή σε βάρος των επιχειρήσεων και των εισοδημάτων, ενώ ο περιβόητος "περιορισμός" δαπανών δεν ακουμπά κρατικές σπατάλες, αλλά εξαντλείται στη στάση πληρωμών του Δημοσίου, οι επιχειρήσεις συνεχίζουν να κλείνουν, οι επενδυτές έχουν βγάλει από τον χάρτη τη χώρα μας και οι απολύσεις καταγράφουν νέο ιστορικό ρεκόρ.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το γεγονός ότι στο επίμαχο διάστημα της κυβερνητικής... "ανάπτυξης" η μακριά λίστα των επιχειρήσεων που έκλεισαν, χρεοκόπησαν ή άλλαξαν χέρια, υπό το βάρος της κρίσης, της έλλειψης χρηματοδότησης και της υπερφορολόγησης, απέκτησε πολυάριθμα νέα μέλη.


"Καμπανάκι" κινδύνου

Ακόμα και ο ΣΕΒ, στο μηνιαίο δελτίο που εξέδωσε την περασμένη εβδομάδα και στο οποίο κάνει λόγο για σημάδια σταθεροποίησης της οικονομίας με αφορμή τις τελευταίες ανακοινώσεις, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για τους κινδύνους που συνεχίζει να αντιμετωπίζει η οικονομία και επισημαίνει ότι η πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι:

- Έντονο πρόβλημα ρευστότητας, που αποτυπώνεται στη συνέχιση της μείωσης της χρηματοδότησης των τραπεζών τον Σεπτέμβριο (0,2% σε ετήσια βάση), την ώρα που η μηνιαία καθαρή ροή νέων δανείων ήταν αρνητική κατά 153 εκατ. ευρώ, ενώ και οι καταθέσεις των νοικοκυριών μειώθηκαν κατά 31 εκατ. ευρώ. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό:

- Τα capital controls έχουν μεταφέρει στο εξωτερικό συναλλαγές που γίνονταν εντός Ελλάδος, κάτι που φαίνεται από τα στοιχεία του ισοζυγίου πληρωμών για το 8μηνο (εισπράξεις από μεταφορές -33,5%, καθαρές εισαγωγές πλοίων -71%, ταξιδιωτικές εισπράξεις -7,1%).

- Οι προσδοκίες των επιχειρήσεων παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα και τα νοικοκυριά εκφράζουν απαισιοδοξία για την οικονομική τους κατάσταση.

- Διεθνείς εκθέσεις, όπως η Doing Business, καταγράφουν στασιμότητα στις μεταρρυθμίσεις του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, με την Ελλάδα να υποχωρεί στην προτελευταία θέση της Ε.Ε.-28.

- Ο όγκος των λιανικών πωλήσεων επιστρέφει σε αρνητική τροχιά (-1,7% χωρίς καύσιμα τον Αύγουστο, -2,2% χωρίς καύσιμα το α' εξάμηνο), εξέλιξη που αποδίδεται στην πτώση που καταγράφεται στα σούπερ-μάρκετ και τα καταστήματα τροφίμων, ποτών και καπνού.


Τι δεν λένε τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ

Τα πρώτα στοιχεία που ανακοίνωσε η ΕΛΣΤΑΤ την προηγούμενη Δευτέρα (γιατί θα υπάρξουν νεότερες εκτιμήσεις στις 29 Νοεμβρίου) καταγράφουν αύξηση του ΑΕΠ κατά 1,5% το τρίτο τρίμηνο σε ετήσια βάση (διορθωμένα εποχικά στοιχεία σε όρους όγκου).

Ο λόγος για τη μεγαλύτερη άνοδο του ΑΕΠ από την έναρξη της κρίσης, το δεύτερο τρίμηνο του 2008, η οποία προς το παρόν επιβεβαιώνει τους στόχους του Προϋπολογισμού και των δανειστών, που βασίζονται σε ύφεση 0,3% φέτος.

Μόνο που, αν δει κάποιος πίσω από τα... ποσοστά, τότε η άνοδος αυτή αποκτά άλλη σημασία.

Τα στοιχεία βάσει των οποίων μετράται η φετινή άνοδος είναι αυτά του τρίτου τριμήνου του 2015. Δηλαδή του τριμήνου που φάνηκαν περίτρανα στην αγορά όλες οι επιπτώσεις από την επιβολή των κεφαλαιακών ελέγχων αλλά και των τριγμών που έφερε το θρίλερ του Grexit.

Τότε, το τρίτο τρίμηνο του 2015, η οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση 2,2% σε όρους όγκου, με το τριμηνιαίο ΑΕΠ μόλις στα 45,6 δισ. ευρώ, στα χαμηλότερα επίπεδα από το 1999.

Και η άνοδός του κατά 1,5% από αυτά τα ιστορικά χαμηλά συνεπάγεται ότι (πάντα σε όρους όγκου, δηλαδή αφαιρουμένου του πληθωρισμού) αυτό που "κερδήθηκε" είναι κάτι περισσότερο από μισό δισ. ευρώ: φτάνει στα 46,27 δισ. ευρώ σήμερα. Και τούτο, όταν το τρίτο τρίμηνο του 2008 το ΑΕΠ ήταν στα 62,5 δισ. ευρώ...

Άρα, εξαρτάται ποιους αριθμούς επιλέγει κανείς για να πανηγυρίσει ή για να "κλάψει" με την κατάσταση της οικονομίας και με το μέγεθος των απωλειών των τελευταίων ετών...


Ρεκόρ απολύσεων

Την ίδια στιγμή, τον Οκτώβριο του 2016, δηλαδή τον πρώτο μήνα μετά το γ' τρίμηνο της "ανάκαμψης" της ελληνικής οικονομίας, σημειώθηκε η μεγαλύτερη απώλεια θέσεων εργασίας από το 2001. Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπ. Εργασίας, οι αποχωρήσεις ήταν κατά 82.000 περισσότερες από τις προσλήψεις. Συγκεκριμένα, με βάση τα στοιχεία των ροών μισθωτής απασχόλησης του Οκτωβρίου 2016, οι αναγγελίες πρόσληψης ανήλθαν σε 185.895, ενώ οι αποχωρήσεις σε 268.705. Από τις 268.705  συνολικά αποχωρήσεις, οι 78.337 προήλθαν από οικειοθελείς αποχωρήσεις και οι 190.368 από καταγγελίες συμβάσεων αορίστου χρόνου ή λήξεις συμβάσεων ορισμένου χρόνου.

Τον Οκτώβριο, επίσης, το 61% των νέων προσλήψεων ήταν με συμβάσεις ελαστικής απασχόλησης. Συγκεκριμένα, το 46,54% ήταν συμβάσεις μερικής απασχόλησης και το 15,14% ήταν συμβάσεις εκ περιτροπής εργασίας. Μόλις το 38,32% ήταν συμβάσεις πλήρους απασχόλησης.

Αλλά και στο μέτωπο της ανεργίας το ποσοστό ανέργων ανέκαμψε τον Αύγουστο του 2016 σε σχέση με τον Ιούλιο του ίδιου χρόνου, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Συγκεκριμένα, οι άνεργοι ανήλθαν στο 23,4% του εργατικού δυναμικού τον Αύγουστο, έναντι του 23,3% τον Ιούλιο, παρότι το διάστημα εκείνο η χώρα βρισκόταν στο απόγειο της τουριστικής σεζόν. Άρα, οι άνεργοι αυξήθηκαν μεταξύ Ιουλίου και Αυγούστου 2016 κατά 0,1% ή κατά 1.669 άτομα.

Λίγους μήνες πριν, και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 2016, τo μέσο ημερομίσθιο στις κοινές επιχειρήσεις μειώθηκε κατά 2,15%, στα οικοδομοτεχνικά έργα μειώθηκε κατά 2,34% και στο σύνολο κατά 2,15%, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ. Ο μέσος μισθός μειώθηκε στις κοινές επιχειρήσεις κατά 3,20% και στα οικοδομοτεχνικά έργα αυξήθηκε κατά 1,06%. Στις κοινές επιχειρήσεις με πλήρη απασχόληση το μέσο ημερομίσθιο μειώθηκε κατά 1,64%, ενώ ο μέσος μισθός μειώθηκε κατά 1,86%.


Μισθωτοί - συνταξιούχοι

Ούτε κατά... διάνοια δεν "είδαν" ανάπτυξη 1,5% οι εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα και οι συνταξιούχοι κατά το γ' τρίμηνο του 2016. Πάνω από 970.000 παροχές προς τους συνταξιούχους μειώθηκαν ή καταργήθηκαν στο διάστημα Ιουνίου-Οκτωβρίου 2016. Τον Οκτώβριο, επίσης, σημειώθηκε ρεκόρ 15ετίας στην απώλεια θέσεων εργασίας. Οι πρώτες ενδείξεις φάνηκαν ήδη από τον Αύγουστο, οπότε η ανεργία αυξήθηκε σε σχέση με τον Ιούλιο. Νωρίτερα, από τις αρχές της άνοιξης, οι μισθοί μειώνονταν στον ιδιωτικό τομέα.

Πιο συγκεκριμένα, τον Ιούνιο του 2016 καταργήθηκε το ΕΚΑΣ για 160.000 χαμηλοσυνταξιούχους, προκαλώντας μείωση 15% στις αποδοχές τους. Τον ίδιο μήνα επιβλήθηκαν περικοπές 30%-40% σε 290.000 μερίσματα συνταξιούχων του Δημοσίου.

Αλλά και τον Αύγουστο του 2016 επιβλήθηκαν μεσοσταθμικές περικοπές 10% στις επικουρικές συντάξεις 60.000 συνταξιούχων του Δημοσίου. Τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο  του 2016 επιβλήθηκαν μεσοσταθμικές μειώσεις 20% σε 200.000 επικουρικές συντάξεις του ιδιωτικού τομέα. Τον Οκτώβριο, επίσης, ξεκίνησε η επιβολή της παρακράτησης 6% υπέρ του ΕΟΠΥΥ σε 260.000 διπλές κύριες συντάξεις.


Επενδυτές; Ούτε για αστείο

Η εικόνα από τα τελευταία roadshows που πραγματοποιήθηκαν σε Λονδίνο και νωρίτερα στις ΗΠΑ ήταν αποκαρδιωτική.

Ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, η απάντηση που έστελναν οι επενδυτές στις προσκλήσεις για συναντήσεις ήταν ότι "δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο". Αλλά και στο Λονδίνο το ερώτημα που έθεταν οι λίγοι επενδυτές που συναντήθηκαν με στελέχη ελληνικών εταιρειών δεν ήταν "πού να επενδύσω στην Ελλάδα", αλλά "πότε νομίζετε πως θα αλλάξει η κυβέρνηση". Τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για τις επενδύσεις επιβεβαιώνουν την εικόνα αυτή, ενώ οι επενδυτικές εισροές βασίζονται σε έτοιμες αποκρατικοποιήσεις που αντιμετώπισαν ακόμα και την ενδοκυβερνητική υπονόμευση, όπως η περίπτωση του ΟΛΠ.


Τουρισμός: Το ταμείον είναι μείον

Χαρακτηριστικό πεδίο επίπλαστου "πανηγυρισμού" για την κυβέρνηση είναι ο τουρισμός, καθώς επιμένει να μετρά τις αφίξεις και τον αριθμό των τουριστών και όχι τα χρήματα που μπήκαν στο ταμείο.

Έτσι, παρά τις μεγαλόσχημες δηλώσεις περί χρονιάς-ρεκόρ και αύξησης του τουρισμού, η πραγματικότητα είναι ότι οι τουριστικές εισπράξεις και τον Αύγουστο, όπως και τους προηγούμενους μήνες, έκλεισε με μείωση, με τη διαφορά ότι ο Αύγουστος είναι ο μήνας που καταγράφεται παραδοσιακά στη χώρα μας η υψηλότερη κίνηση ξένων επισκεπτών. Έτσι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ, τα έσοδα από ταξιδιωτικές υπηρεσίες παρουσίασαν μείωση 9,2%, παρά την άνοδο των αφίξεων μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 1,8%. Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις τον μήνα Αύγουστο μειώθηκαν στα 3,158 δισ. ευρώ, έναντι 3,478 δισ. τον Αύγουστο του 2015 και 3,16 εκατ. ευρώ τον Αύγουστο του 2014.

Είχε προηγηθεί μείωση 3,5% και στις εισπράξεις του Ιουλίου, ενώ συνολικά στο επτάμηνο οι ταξιδιωτικές εισπράξεις εμφάνισαν μείωση κατά 4,8% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2015. Την ίδια ώρα, εξακολουθεί να πέφτει η μέση τουριστική δαπάνη των επισκεπτών για το σύνολο του τουριστικού πακέτου, μια τάση που έχει γίνει αισθητή ήδη από την αρχή της χρονιάς.

Όπως αναφέρουν παράγοντες του τουριστικού χώρου, η "τρύπα" που έχει προκύψει το φετινό οκτάμηνο στις εισπράξεις, σε σύγκριση με το οκτάμηνο του 2015, αγγίζει τα 750 εκατ. ευρώ, διαφορά που θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να μπορέσει να καλυφθεί από τα έσοδα που θα προκύψουν τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο. Συνεπώς, προσθέτουν, είναι πλέον πολύ πιθανό η χρονιά να κλείσει με λιγότερα έσοδα σε σχέση με πέρσι (είχαν φτάσει τα 14,2 δισ. ευρώ).

Γιατί η αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας είναι μαγική εικόνα

Η ποσοστιαία αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας, αν και προκαλεί εντύπωση, είναι χαρακτηριστική της μαγικής εικόνας των ευημερούντων αριθμών και της ημιθανούς πραγματικής οικονομίας. Έτσι, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τον Αύγουστο, έναντι του αντίστοιχου μήνα του 2015, καταγράφεται αύξηση των οικοδομικών αδειών κατά 16,6%, ενώ  οι άδειες αυτές αντιστοιχούν σε 55,7% αυξημένη επιφάνεια και σε 72,8% αυξημένο όγκο – συγκριτικά πάντοτε με τον Αύγουστο του 2015.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι γνώστες της αγοράς, η συγκεκριμένη μεταβολή οφείλεται στο γεγονός ότι είχαμε αυξημένες επεκτάσεις ή νομιμοποιήσεις κτιρίων λόγω των ευνοϊκών ρυθμίσεων. Και, πρωτίστως, η εικονική αύξηση αποδίδεται στο ότι τον Αύγουστο του 2015, μήνας που διαδέχτηκε το δημοψήφισμα Τσίπρα και το κλείσιμο των τραπεζών, η οικοδομική δραστηριότητα είχε πρακτικά "νεκρώσει". Σε απόλυτους, άλλωστε, αριθμούς, στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας εκδόθηκαν τον περασμένο Αύγουστο μόλις 897 άδειες, που αντιστοιχούν σε 205,4 χιλιάδες τ.μ. επιφάνειας και 939,4 χιλιάδες κυβ. μέτρα όγκου. Δηλαδή, μόλις 128 περισσότερες άδειες συγκριτικά με τον όγδοο μήνα του 2015.


Πτώση και στο ρεύμα!

Αδιάψευστο μάρτυρα για την πραγματική ευημερία και την πορεία της οικονομίας αποτελεί η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία του Σεπτεμβρίου, τόσο σε επίπεδο μήνα όσο και σε επίπεδο εννεαμήνου καταγράφεται νέα μείωση, που αποτελεί αδιάψευστο μάρτυρα για την πραγματική κατάσταση στην αγορά.

Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο υποχωρεί κατά 3,6% η ζήτηση ηλεκτρισμού, ενώ στο εννεάμηνο υποχωρεί κατά 1,8% (2,5% η μείωση στο δίκτυο διανομής). Η ανάλυση των στοιχείων δείχνει ότι η δραματική υποχώρηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας οφείλεται στο δίκτυο διανομής: δηλαδή νοικοκυριά, μικροεπαγγελματίες, καταστήματα, βιοτεχνίες "έσβησαν" τους διακόπτες, αφού στον μήνα καταγράφεται μείωση της τάξης του 6,6%, ενώ στο εννεάμηνο η υποχώρηση είναι 2,5%.

Η μείωση θα ήταν ακόμα μεγαλύτερη εάν δεν υπήρχε σημαντική αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής, όπως αυτή αποτυπώνεται στα στοιχεία για την κατανάλωση της υψηλής τάσης (ενεργοβόρες βιομηχανίες), που αυξήθηκε 16,3% τον Σεπτέμβριο, συμπαρασύροντας και το εννεάμηνο (4,1%).

Η ζοφερή εικόνα συμπληρώνεται από τα "φέσια" προς τη ΔΕΗ, τα οποία παραμένουν σταθερά πάνω από τα 2-2,5 δισ. ευρώ, παρά τα κίνητρα που δίνει η εταιρεία με την παροχή έκπτωσης στους συνεπείς πελάτες και τους ευνοϊκούς διακανονισμούς. Νοικοκυριά και μικρομεσαίες επιχειρήσεις επιλέγουν να αφήσουν απλήρωτους τους λογαριασμούς, παρότι γνωρίζουν ότι, εάν μπουν σε διακανονισμό, θα κερδίσουν έκπτωση 15%.

  • Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου